18h ngày 18/11, nước từ sông Hà Thanh bắt đầu tràn qua đường Trần Quốc Hoàn, phường Quy Nhơn Bắc. Nghĩ lụt "như mọi năm", anh Thái Quang chỉ kê bàn ghế gỗ lên cao nửa mét, đặt tủ lạnh, máy giặt lên trên, di chuyển đồ ăn, nước uống lên tầng hai để đề phòng kịch bản bị cô lập dài ngày. Xong việc, anh tranh thủ sang giúp các hộ neo đơn trong xóm.
"Lúc đi nước mới mấp mé sân, hơn tiếng sau quay lại nước đã dâng tới cổ", anh Quang nói. Anh thừa nhận chưa từng thấy trận lụt nào ở Quy Nhơn nước lên nhanh và hung dữ đến thế.
Đêm xuống, mưa xối xả không dứt. Anh Quang không dám ngủ, chốc chốc lại rọi đèn pin kiểm tra mực nước ở cầu thang. Toàn bộ tài sản ở tầng một đã chìm trong nước. Từ ban công tầng hai nhìn ra, anh thấy nước ngập mênh mông, nhiều nhà cấp bốn hàng xóm chỉ còn nhô lên phần mái. Tiếng kêu cứu vọng lại giữa đêm mưa.
Không thể chờ cứu hộ vì các ngả đường đều bị chia cắt, anh cùng nhóm thanh niên trong xóm kết bè bằng cây dừa khô, mặc áo phao bơi sang các nhà có người già, trẻ nhỏ để đưa về nơi cao ráo.
Đến sáng 19/11, căn nhà hai tầng của anh Quang trở thành nơi trú ẩn của 10 người hàng xóm. Bên ngoài, nước ngập sâu hơn 3 m. "Chúng tôi có sẵn áo phao, bè tự chế nên cứu được ai thì cứu ngay, không thể chần chừ", anh nói.
Người dân Quy Nhơn được đội cứu hộ dỡ mái nhà cứu ra ngoài, sáng 19/11. Ảnh: Lương Vĩnh Long Nhật
Tại đường Hùng Vương, phường Quy Nhơn Bắc, gia đình chị Xuân Linh trải qua một đêm nghẹt thở. Nhà có 12 người, trong đó bốn trẻ nhỏ, hai người già và một phụ nữ mang thai. Nghĩ nước chỉ lên 30-40 cm, họ không đi sơ tán.
Sau 18h, nước ập vào, cả đại gia đình phải chen chúc trên căn gác xép rộng chừng 20 m2. Họ chỉ kịp vơ vội vài chai nước và hộp sữa. Trong không gian chật hẹp, nóng bức và mất điện, người lớn nhường chỗ cho trẻ con và người già chợp mắt, thanh niên thay nhau thức canh mực nước.
"Nước lên từng phút, chúng tôi không kịp trở tay", chị Linh kể. Rạng sáng, nước dâng ngập hết tầng một, cách sàn gác xép chừng 20 cm. 8 chiếc điện thoại liên tục gọi cứu hộ nhưng sóng chập chờn, rất khó liên lạc. Chị Linh đã tính đến phương án xấu nhất là phá mái tôn, đưa cả nhà leo lên nóc, nhưng lại sợ kết cấu nhà yếu, không chịu nổi sức nặng của 12 người. May mắn thay, đến gần sáng, nước chững lại.
Tại tổ 75, phường Nhơn Bình, vợ chồng ông Ung Văn Chơi, 57 tuổi, cũng có một đêm không ngủ. Căn nhà cấp 4 của ông bà bị nước tấn công lúc 21h. Chỉ 10 phút sau khi nước tràn qua ngưỡng cửa, mực nước đã ngập quá đầu gối.
Hai vợ chồng già luống cuống dọn đồ nhưng sức yếu, không lại với dòng nước lũ. Suốt đêm, ông bà đứng co ro trên chiếc giường duy nhất được kê cao. Ông Chơi tím tái vì ngâm nước lạnh, vợ ông đói lả.
Tờ mờ sáng, thấy nước không rút, ông bà quyết định bỏ nhà tìm nơi khác. Gom giấy tờ quan trọng vào túi nilon, đặt lên chiếc thau nhựa làm phao, ông Chơi lội trước dò đường, vợ bám thau theo sau đi về điểm tập trung tránh lũ. Ngôi nhà của họ đã chìm sâu trong nước.
Người dân Quy Nhơn tránh trú tại các nhà cao tầng khi toàn bộ tầng một ngập sâu 3 m, sáng 19/11. Ảnh: Lương Vĩnh Long Nhật
Theo ghi nhận, từ 19h ngày 18/11 đến 3h ngày 19/11, khu vực TP Đà Nẵng và phía Đông các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa có mưa to, lượng mưa nhiều nơi trên 160 mm. Nước sông Hà Thanh lên gần báo động 3.
Hàng nghìn hộ dân tại các phường Quy Nhơn, Quy Nhơn Đông, Quy Nhơn Bắc, Quy Nhơn Tây (TP Quy Nhơn cũ) và các xã Tuy Phước, Tuy Phước Đông, Tuy Phước Tây (huyện Tuy Phước cũ) bị nước tràn vào nhà. Nhiều khu vực tại Long Vân, Chợ Dinh ngập sâu hơn 2 m, vượt đỉnh lũ năm 2009.
Đại diện UBND phường Quy Nhơn Bắc thông tin, nước sông Hà Thanh đổ về nhanh khiến các khu phố 2, 3, 4 bị cô lập đầu tiên. Đến tối 18/11, toàn bộ phường ngập trong nước. Từ đêm qua, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Công an và lực lượng địa phương tổ chức di dời dân xuyên đêm và tiếp tục tìm cách tiếp cận các vùng ngập sâu.
Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn đã kích hoạt kịch bản ứng phó mưa lũ cấp độ 3.1 cho 58 xã, phường phía đông, yêu cầu sơ tán toàn bộ người dân ở vùng trũng, ven sông suối, khu vực có nguy cơ sạt lở.
Nước dâng lên bờ sông, bủa vây các cửa ngõ của Quy Nhơn, nhiều tuyến đường bị ngập khiến tài xế xe tải không định hình được tuyến, sáng 19/11. Ảnh: Trần Hóa
Theo Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Gia Lai, mực nước trên lưu vực sông Ba lúc 7h ngày 19/11 đều vượt báo động, trong đó trạm Ayun Pa vượt báo động 3 hơn 1 m. Ngập lụt trên diện rộng dự báo tiếp diễn trong 24 giờ tới, đặc biệt tại các vùng trũng, ven sông và khu dân cư thuộc các địa phương như Ayun Pa, An Khê, Ia Pa, Phú Thiện, Kon Chro, Đăk Pơ... Từ ngày 18 đến sáng 19/11, tỉnh ghi nhận mưa phổ biến 50-200 mm, một số nơi trên 300 mm. Độ ẩm đất tại nhiều khu vực đã bão hòa, nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất rất cao.
Ngọc Ngân - Quỳnh Nguyễn